علل آفت دهان
علت دقیق آفت دهان هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما برخی از عوامل زیر میتوانند در ایجاد آن نقش داشته باشند:
- اختلالات سیستم ایمنی
- استرس
- تغییرات هورمونی
- کمبود ویتامینها و مواد معدنی
- آسیبهای دهانی
- برخی داروها
- عفونتها
- حساسیتهای غذایی
درمان آفت دهان
آفت دهان زخمهای دردناکی هستند که معمولاً در داخل دهان ایجاد میشوند. خوشبختانه، روشهای مختلفی برای درمان آفت دهان وجود دارد. درمانها بسته به شدت و علت آفت میتوانند متفاوت باشند. برخی از روشهای درمان رایج عبارتند از: درمانهای خانگی مانند شستشوی دهان با آب نمک، استفاده از ژل آلوئه ورا، و مصرف عسل. همچنین، داروهای بدون نسخه مانند ژلهای بیحسکننده موضعی و دهانشویههای ضدعفونیکننده میتوانند به تسکین درد و تسریع بهبود کمک کنند .در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است داروهای کورتیکوستروئید یا داروهای ضد ویروسی تجویز کند. علاوه بر این، درمانهای لیزری نیز برای تسریع بهبود و کاهش درد آفت دهان به کار میروند. در برخی موارد، تغییر رژیم غذایی و مدیریت استرس نیز میتواند به کاهش تعداد و شدت آفتها کمک کند.
چه زمانی برای آفت دهان باید به پزشک مراجعه کرد؟
در بیشتر موارد، آفت دهان به خودی خود و طی چند روز بهبود مییابد. با این حال، در برخی شرایط، مراجعه به پزشک ضروری است. اگر آفت دهان شما به طور مکرر عود میکند، بسیار بزرگ است، مدت طولانی طول میکشد تا بهبود یابد، یا با علائم دیگری مانند تب، تورم غدد لنفاوی یا کاهش وزن همراه است، حتماً به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر آفت دهان مانع از خوردن، نوشیدن یا صحبت کردن شما میشود، یا اگر در دهان خود زخمی دارید که شبیه آفت نیست، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند علت اصلی آفت دهان را تشخیص داده و درمان مناسب را برای شما تجویز کند.
انواع آفت دهان
آفت دهان در سه نوع اصلی تقسیمبندی میشود:
- آفتهای کوچک (مینور) :این نوع آفتها شایعترین نوع هستند و معمولاً کوچک، کمعمق و گرد یا بیضیشکل هستند. حاشیه آنها قرمز و مرکزشان سفید یا زرد رنگ است. آفتهای کوچک معمولاً طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود مییابند.
- آفتهای بزرگ (ماژور): این نوع آفتها بزرگتر، عمیقتر و دردناکتر از آفتهای کوچک هستند. بهبود آنها نیز طولانیتر بوده و ممکن است چند هفته طول بکشد. آفتهای بزرگ اغلب با زخمهایی که در اثر عفونت ایجاد میشوند اشتباه گرفته میشوند.
- آفتهای تبخالی: این نوع آفتها نادرتر هستند و معمولاً در اثر عفونت ویروسی هرپس سیمپلکس ایجاد میشوند. آفتهای تبخالی معمولاً خوشهای هستند و ممکن است با تب، تورم غدد لنفاوی و سایر علائم همراه باشند.
عواملی که باعث تشدید آفت دهان میشوند
عوامل مختلفی میتوانند باعث تشدید آفت دهان شوند. استرس و اضطراب، تغییرات هورمونی کمبود برخی ویتامینها و مواد معدنی مانند آهن، ویتامین B12 و اسید فولیک، مصرف برخی غذاهای تحریککننده مانند غذاهای تند، اسیدی، شور و همچنین برخی داروها میتوانند باعث تشدید آفت دهان شوند. علاوه بر این، آسیبهای دهانی مانند گاز گرفتن داخل گونه یا زبان، استفاده از مسواکهای سفت و دهانشویههای حاوی مواد شیمیایی قوی نیز میتوانند باعث تحریک و تشدید آفت دهان شوند. همچنین، برخی بیماریهای زمینهای مانند بیماریهای خود ایمنی، بیماریهای گوارشی و کمبود سیستم ایمنی نیز میتوانند با آفت دهان در ارتباط باشند.
پیشگیری از آفت دهان
پیشگیری از آفت دهان با رعایت چند نکته ساده امکانپذیر است. حفظ بهداشت دهان و دندان از جمله مسواک زدن منظم با مسواک نرم، استفاده از نخ دندان و دهانشویههای ملایم به کاهش باکتریهای دهان و جلوگیری از تحریک لثهها کمک میکند. تغذیه سالم و مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات کمچرب نیز برای تامین ویتامینها و مواد معدنی ضروری برای سیستم ایمنی بدن مفید است. کاهش استرس و اضطراب از طریق تکنیکهایی مانند مدیتیشن و یوگا نیز میتواند به پیشگیری از آفت دهان کمک کند. همچنین، اجتناب از غذاهای تحریککننده مانند غذاهای تند، اسیدی، شور و سفت و خشک میتواند از ایجاد آسیب به دهان جلوگیری کند. در نهایت، درمان به موقع بیماریهای زمینهای مانند بیماریهای خود ایمنی نیز در پیشگیری از آفت دهان موثر است.
تاثير رژيم غذايي بر آفت دهان
رژیم غذایی نقش بسیار مهمی در بروز و شدت آفت دهان دارد. برخی غذاها و نوشیدنیها میتوانند باعث تحریک دهان و تشدید آفت شوند. غذاهای تند، اسیدی، شور و همچنین غذاهای سفت و خشک از جمله مواردی هستند که میتوانند به دهان آسیب رسانده و باعث ایجاد یا تشدید آفت شوند. از طرف دیگر، برخی مواد مغذی مانند ویتامینهای گروه B، آهن، روی و ویتامین C برای سلامت دهان و ترمیم بافتهای آسیبدیده ضروری هستند. کمبود این مواد مغذی میتواند احتمال ابتلا به آفت را افزایش دهد. همچنین، برخی افراد به غذاهای خاصی حساسیت دارند و مصرف این غذاها میتواند باعث بروز آفت در آنها شود .بنابراین، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و غنی از میوهها، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات کمچرب میتواند به پیشگیری و درمان آفت دهان کمک کند.
آیا آفت دهان مسری است؟
خیر، آفت دهان مسری نیست. برخلاف تبخال که توسط ویروس ایجاد میشود و از فردی به فرد دیگر منتقل میشود، آفت دهان یک بیماری ویروسی نیست و از طریق تماس مستقیم یا استفاده از وسایل شخصی منتقل نمیشود. آفت دهان معمولاً به دلایلی مانند استرس، آسیب به دهان، تغییرات هورمونی یا کمبود برخی ویتامینها ایجاد میشود و بیشتر یک مشکل موضعی در دهان است .بنابراین، افرادی که به آفت دهان مبتلا هستند، نیازی به نگرانی از انتقال آن به دیگران ندارند.
جمع بندی
آفت دهان، زخمهای دردناکی هستند که معمولاً در داخل دهان ایجاد میشوند. عوامل مختلفی مانند استرس، کمبود ویتامینها، آسیبهای دهانی و برخی غذاها میتوانند باعث بروز یا تشدید آفت شوند .برای پیشگیری و درمان آفت دهان، رعایت بهداشت دهان و دندان، تغذیه سالم، کاهش استرس و اجتناب از غذاهای تحریککننده بسیار مهم است.
برای کسب اطلاعات بیشتر و روشهای درمان خانگی و دارویی، میتوانید به سایت تخصصی لبخند سافت مراجعه کنید. این سایت اطلاعات جامعی در زمینه بهداشت دهان و دندان و درمان بیماریهای دهانی در اختیار شما قرار میدهد.